Ludzie mnie zachwycają
Od czasu, kiedy miałem udar w 2018 roku bieganie musiałem zamienić na chodzenie z kijkami. Nie daje to tyle przyjemności co bieganie, ale też jest to jakiś sposób na podtrzymanie kondycji. Jeszcze w ubiegłym roku próbowałem biegać, ale organizm powiedział nie rozmaitymi słabościami. Przez Rudunki, Nową Wieś i Służewo Pole szedłem tak sobie dzisiaj, 5 maja, i w marszu pochłaniałem kilogramy zdrowia zawarte w wiejskim powietrzu. Nagle od tyłu po cichutku podjechał do mnie samochód policyjny i zatrzymał się. Policjanci poprosili, abym do nich podszedł, więc podszedłem. Pomyślałem sobie, że chyba prędkości nie przekroczyłem. Nikogo po drodze nie wyprzedzałem. Funkcjonariusze wylegitymowali mnie i oświadczyli, że otrzymali zawiadomienie od kogoś, że idę środkiem drogi i powoduję zagrożenie dla innych użytkowników ruchu. Takich moich działań jednak nie stwierdzili. Po krótkiej i dość przyjemnej rozmowie puścili mnie wolno, a na pożegnanie pomachaliśmy sobie nawet ręką. Ludzie!, kocham Was za waszą serdeczność, za szczerą nienawiść. To dodaje sił.

Ludzie mówią
Od pewnego już czasu miejska wieść uliczna niesie, że przy ulicy Parkowej w Aleksandrowie Kujawskim będzie budowana kompostownia. Mieszkańców niepokoi oddziaływanie takiej inwestycji na otoczenie, odory, hałas i inne z tą działalnością związane uciążliwości, szczególnie w takim miejscu, gdzie jest osiedle mieszkaniowe, gdzie w pobliżu działa MCK.
Przeprowadzony wywiad mówi jednak jednoznacznie, że inwestycja jest planowana na działce przy ulicy Parkowej, ale w znacznym oddaleniu od zabudowy mieszkaniowej, za oczyszczalnią ścieków, na prywatnej działce inwestora. Już 28 września 2021 wpłynął do Urzędu Miejskiego wniosek firmy Best Polymers Group z miejscowości Blizne koło Warszawy wraz z raportem oddziaływania na środowisko w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pod nazwą: „Budowa Zakładu Recyklingu Biologicznego na terenie działki nr 3, obręb 001 Aleksandrów Kujawski ark. 15 gm. Aleksandrów Kujawski”. Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego z 19 września 2003 roku przeznaczeniem terenów, o których mowa jest realizacja kompostowni odpadów z oczyszczalni ścieków, a uzupełniającą funkcją jest składowanie i magazynowanie nieskutkujące uciążliwościami dla środowiska. Postępowanie w sprawie wszczęto 5 października 2021 roku. Mimo pisma z 21 października 2021 roku Best Polymers Group S.A. w sprawie zmiany planowanych rozwiązań technicznych, po zapoznaniu się z opinią odpowiednich służb, 21 kwietnia 2022 roku wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wspomnianej inwestycji. Od decyzji odwołał się Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. Odwołanie przesłano do SKO we Włocławku. Decyzją SKO inwestor został wezwany do uzupełnienia wniosku o rozszerzenie informacji w sprawie monitoringu lokalnego poprzez wskazanie zakresu monitoringu, ilości oraz lokalizacji piezometrów, częstotliwości wykonywania badań oraz rozszerzenie informacji w zakresie wariantu alternatywnego w zakresie różnic oddziaływania na środowisko w porównaniu do pozostałych wariantów, z uwzględnieniem czynników społecznych, ekonomicznych i środowiskowych. Best Polymers Group S.A. złożył wyjaśnienia i uzupełnił raport oddziaływania na środowisko. 26 lipca 2022 na podstawie uzyskanych informacji i uzupełnień wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Kolejnym etapem postępowania w sprawie jest pozwolenie zintegrowane, wydawane w tym wypadku przez urząd marszałkowski dla instalacji, tu w gospodarce odpadami, których funkcjonowanie może prowadzić do znacznego zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
Wniosek Best Polymers Group S.A. przeszedł ciężką drogę weryfikacji pod względem wymagań ochrony środowiska, zamierzenie inwestora zostało gruntownie przebadane przez kompetentne służby, więc niepokoje o uciążliwości spowodowane funkcjonowaniem kompostowni obok oczyszczalni ścieków okazują się już niepotrzebne.

Orzeł to czy gapa?
Po historycznych przemianach w 1989 roku na Placu 3 Maja w Aleksandrowie Kujawskim pomnik radzieckiego żołnierza zastąpiono pomnikiem orła, naszego godła narodowego, wzbijającego się do lotu przez przerwane ogniwo okowów radzieckiej dominacji. Wizja artysty jest jednoznaczna i wyrazista, jednak wzbudza od lat kontrowersyjne osądy lokalnej społeczności.
Gapa, kaczka, wrona. Takie nazwy przylgnęły przez lata do tego najważniejszego pomnika miasta. W nieoficjalnych rozmowach, gdy na Placu 3 Maja odbywają się jakieś uroczystości, mówi się często, że odbywają się przy gapie. Pojawiły się nawet zdania, że wystarczyłoby wymienić tylko gwiazdę na orła na hełmie żołnierza na poprzednim pomniku i to by wystarczyło. Wrażliwy na głosy społeczne burmistrz Arkadiusz Gralak rozważa wymianę istniejącego pomnika na inny, który nie wzbudzałby tylu negatywnych opinii jak istniejący.
- Również i mi od lat nie podoba się ten pomnik i nie uważam go za idealny w sensie architektonicznym, który mógłby przysparzać splendoru samemu miejscu, jakim jest Plac 3 Maja, miejscu, w którym składa się kwiaty podczas uroczystości państwowych i zdanie to podziela większość społeczeństwa – mówił burmistrz.
Już za czasów poprzedniego burmistrza śp. Andrzeja Cieśli poruszana była sprawa wykonania nowego pomnika. Porozumiano się nawet z Antonim Tadeuszem Wojtasikiem, autorem obecnego pomnika, aby wykonał projekt nowego. Wszystko pozostało jednak tylko w sferze planów.
Burmistrz Gralak spotkał się jeszcze raz z autorem i rozmawiał z nim na temat nowego pomnika. Sam artysta wyraził opinię, że istniejący pomnik powinien zostać w jakiś sposób zrewitalizowany. Burmistrz poprosił go o wykonanie kosztorysu szacunkowego nowego pomnika, aby znaleźć źródła finansowania, bo nie zamierza wydawać na ten cel środków z budżetu miasta. Wstępny koszt tego przedsięwzięcia został oszacowany na 130000 złotych.
- Pieniądze na sfinansowanie tej inwestycji musielibyśmy pozyskać z zewnątrz. Mimo że w ostatnim czasie dużo środków pozyskaliśmy z różnych źródeł, to jednak ciągle potrzeba ich co nie miara, żeby dogonić normalność w Aleksandrowie Kujawskim. Dlatego te pieniądze będą lepiej spożytkowane w innych obszarach, na przykład w oświacie czy przy układaniu chodników czy dróg, aniżeli na nowy pomnik. Jeżeli nie uda się pozyskać środków, to nowego pomnika nie będzie – mówił burmistrz.

Trochę z innej strony
Powodem do dumy jest fakt, że tak wielu Polaków wpisanych jest na listę Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, za pomoc udzielaną Żydom w czasie II wojny światowej. Powodem do głębokiej refleksji są przypadki pomoc udzielanej przez niektórych Ukraińców Polakom w czasie rzezi wołyńskiej. W niewielkim stopniu niweluje to ukraińską winę za cierpienie i śmierć tysięcy Polaków, ale ukazuje, że i w tym przypadku znaleźli się sprawiedliwi.
Rzeź wołyńska to ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na mniejszości polskiej byłego województwa wołyńskiego II RP podczas II wojny światowej, w okresie od lutego 1943 do lutego 1945 roku. Kulminacja akcji miała miejsce w lecie 1943 roku. Ofiarami byli głównie Polacy, ale też, chociaż w dużo mniejszej skali, Rosjanie, Ukraińcy, Żydzi, Ormianie a nawet Czesi zamieszkujący Wołyń. Nie jest znana dokładna liczba zamordowanych, ale historycy szacują, że mogło to być około 50-60 tysięcy Polaków, inne źródła mówią nawet o liczbie 100 tysięcy. W odwecie zginęło około 2-3 tysiące Ukraińców, a może nawet kilkanaście tysięcy. Podobną akcję przeprowadzili nacjonaliści ukraińscy w 1944 roku na terenie Galicji Wschodniej w byłych województwach lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim.
W rzezi brali udział członkowie UPA, ale przy wsparciu w wielu przypadkach mieszkańców wiosek ukraińskiego pochodzenia. Przyznać jednak należy, że wśród nich znaleźli się tacy, którzy nieśli sąsiadom Polakom pomoc, za co groziła śmierć. Niewiele mówi się na temat Ukraińców, którzy nie chcieli brać udziału w mordach i o tych, którzy ratowali Polaków przez śmiercią. Nie wiadomo, ilu Polaków uratowali ich ukraińscy sąsiedzi. Na pewno jest to kilka tysięcy ludzi. Akty pomocy odbywały się często w tajemnicy przed sąsiadami, a nawet najbliższą rodziną. Wiele relacji zostało przez to zabranych do grobów przez pomagających. Utrzymywanie sekretu było konieczne. Pomaganie Lachom nie było odruchem masowym. Liczne polskie świadectwa podkreślają raczej bierność ukraińskich sąsiadów, jeśli nie otwartą wrogość i udział w mordach. Na tych, którzy chcieli zachować choćby neutralność, wywierana była wielka presja.
W książce "Ludobójcy i ludzie" Leon Karłowicz w książce „Ludobójcy i ludzie” podaje wyniki badań Wiktora Poliszczuka, który policzył, że około 30 tysięcy Ukraińców zostało zabitych za ratowanie Polaków, a Ewa i Władysław Siemaszko z kolei odnotowali 242 konkretne przypadki pomocy Polakom na Wołyniu przez około 350 Ukraińców, z których 313 poniosło śmierć. Z wyliczeń podanych w książce „Kresowa Księga Sprawiedliwych” wynika, że w samym województwie wołyńskim udzielono pomocy Polakom w 255 miejscowościach, gdzie łączna liczba pomordowanych wyniosła ponad 11 tysięcy osób. W działania na rzecz ocalenia sąsiadów zaangażowanych było 794 Ukraińców, z czego 530 znani są z nazwiska. Uratowali 1806 ludzi.
Źródła:
1. Karłowicz Leon, Ludobójcy i ludzie. Sąsiedzi, Oficyna Wydawnicza Mireki, Kraków 2013.
2. Kresowa Księga Sprawiedliwych 1939-1945, oprac. Romuald Niedzielko, IPN Warszawa 2007.
3. Motyka Grzegorz, Cień Kłyma Sawura, Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 2013.
4. Pojednanie przez trudną pamięć, red. Aleksandra Zińczuk, Stowarzyszenie "Panorama Kultur", Lublin 2012.
5. Szabłowski Witold, Sprawiedliwi zdrajcy. Sąsiedzi z Wołynia, wydawnictwo Znak, Kraków 2016.

Łączy nas istnienie
Jak długo cywilizowane społeczeństwo musiało dochodzić do wniosku, że zjawisko takie, jak niewolnictwo jest niemoralne i niezgodne przynajmniej z ideologią chrześcijańską, której mistrz nauczał miłości bliźniego. Niewolnictwo na pewno pojawiło się już w czasach, kiedy zaczęły tworzyć się plemienne organizacje społeczne, rozpoczęło się trwale osadnictwo, a człowiek zaczynał utrzymywać się z pracy rąk. Zyski zachęcały do jeszcze większego wysiłku, a do tego potrzebne były dodatkowe ręce do pracy, których brakowało. Ważny stawał się również rachunek ekonomiczny i dlatego owe dodatkowe ręce powinny być jak najtańsze, a najlepiej sprawdzały się tu ręce ludzi podbitych, wziętych do niewoli niewolników. Zdobywanie niewolników stało się z czasem bardzo intratnym interesem. Niewolnik traktowany był jako siła robocza. Nie mógł być traktowany jako człowiek podobny temu, który go zniewolił, bo zapewne wynikałyby z tego jakieś wątpliwości natury moralnej. Niewolnictwo istniało już Mezopotamii, w Egipcie. Pierwszy akt prawny sankcjonujący niewolnictwo pojawił się w XVIII w. p.n.e. w Babilonii. Był to Kodeks Hammurabiego. Nie było to jednak niewolnictwo na masową skalę. Nazywano je na tym etapie niewolnictwem pałacowym. Także Biblia sankcjonowała niewolnictwo. W rozdziale 21 Księgi Wyjścia można znaleźć zapis: Kto by porwał człowieka i sprzedał go, albo znaleziono by go jeszcze w jego ręku, winien być ukarany śmiercią, ale już nieco dalej w tym samym rozdziale czytamy: Kto by pobił kijem swego niewolnika lub niewolnicę, tak iżby zmarli pod jego ręką, winien być surowo ukarany. A jeśliby pozostali przy życiu jeden czy dwa dni, to nie będzie podlegał karze, gdyż są jego własnością. W innym miejscu znajdujemy zapisy: Jeśliby ktoś uderzył niewolnika lub niewolnicę w oko i spowodował jego utratę, winien za oko obdarzyć ich wolnością. Również gdyby wybił ząb niewolnikowi swemu lub niewolnicy, winien za ząb uczynić ich wolnymi. Jak widać naszym starszym braciom w wierze niewolnictwo też nie było obce. Sami też przecież byli niewolnikami. Niewolnictwo tak trwało przez tysiąclecia ludzkiej cywilizacji. Od czasów starożytnych Grecji i Rzymu przybrało na znaczeniu gospodarczym. Tak było też jeszcze w średniowieczu. Po niewolników wyprawiali się Wikingowie, Tatarzy. Kupowano niewolników od kupców arabskich. Europejczycy sami wybierali się do Afryki po czarnoskórych niewolników. Dopiero w XVIII w., a może już wcześniej zaczęto potępiać niewolnictwo. W 1772 roku uznano niewolnictwo za nielegalne w Anglii i Walii. Thomas Jefferson próbował w 1776 r. potępić niewolnictwo w Deklaracji Niepodległości, ale dopiero konstytucja USA z w 1807 roku zakazała sprowadzania niewolników. Zakaz handlu niewolnikami jako pierwsza wprowadziła Dania w 1792 roku. Takie były początki ograniczania niewolnictwa, ale Arabia Saudyjska w 1962 roku, a Mauretania w 1981 roku zakazały niewolnictwa. Ciekawe, kiedy wreszcie dostrzeżemy w jak niemoralny sposób traktujemy zwierzęta, pożeramy je w codziennych posiłkach, testujemy na nich kosmetyki, lekarstwa, utrzymujemy je jeszcze w zatrważających warunkach, psy na łańcuchach, w nieszczelnych na zimno budach albo bez nich, karmione czasami raz dziennie albo co kilka dni. Długo jeszcze będziemy musieli uświadamiać sobie, że wszystkie zwierzęta rodzą się równe względem życia i mają te same prawa do istnienia. Każde zwierzę ma prawo do poszanowania. Żadne zwierzę nie może być przedmiotem maltretowania i aktów okrucieństwa. Każde zwierzę, które należy do gatunku dzikiego, ma prawo do życia na wolności w swym naturalnym otoczeniu. Tak stanowi Światowa Deklaracja Praw Zwierząt uchwalona przez UNESCO 15 października 1978 roku w Paryżu, ale to jest dopiero początek, który czasami tylko ma odbicie w praktyce.

Pirat co się zowie
Jeśli już wykonywać jakiś zawód, to należy wykonywać go dobrze, aby mieć poważanie wśród ludzi i u siebie. Z takiego założenia wychodził z pewnością Anglik Henry Every, który zdobył miano jednego z najskuteczniejszych piratów XVII w.
Henry Every żyjący w latach 1659 – 1699 wzbudzał strach na oceanach. Był synem właściciela portu w Plymouth. Utalentowany żeglarz i sprytny korsarz, a jednocześnie był bezwzględny i brutalny w swoim fachu. Nawet i tak nieludzko już traktowani niewolnicy z Afryki byli przerażeni na wieść o Every albo Long Benie, bo tak nazywano Every’ego. Grabił statki holenderskich, angielskich, duńskich kupców, którzy przemierzali trasę z Oceanu Indyjskiego do Europy z cennym ładunkiem. Szczególnie łatwym, ale drogocennym celem były statki przewożące muzułmańskich pielgrzymów do Mekki. Wiele relacji opisuje brutalne gwałty dokonywane przez ludzi Every’ego na kobietach, które również podróżowały na tych statkach. Every był zdolnym organizatorem. Zdołał zebrać flotę sześciu okrętów, których zadaniem było polowanie na statki pielgrzymów. Sam pływał szybką fregatą „Fancy” zaopatrzoną w 42 działa, którą obsługiwało 160 marynarzy. Odważył się nawet, aby zaatakować znacznie większy i lepiej uzbrojony „Gang-i-Sawaii, który zmierzał z Mekki do Surat. Statek należał do bardzo bogatego Aurangzeba. Już po pierwszych salwach kapitan „Gang-i-Sawaii” ukrył się w swojej kajucie, a potem ukrył się wśród przewożonych na pokładzie kobiet. Statek został szybko zdobyty. Torturami wymuszano na marynarzach ujawnienie miejsca ukrycia przewożonych kosztowności. Łupem piratów były też kobiety, które zostały zabrane z pokładu i nikt już o nich nigdy nie słyszał. Dał się więc we znaki kupcom, żeglarzom i komu się tylko dało, więc postanowiono i skończyć z nim, organizując globalne na niego polowanie, szczególnie po tym jak zdobył statek z pielgrzymami należący do muzułmańskiego imperium Wielkich Mogołów. Łup z rabunku tego statku wynosił ponoć 600 tysięcy funtów. Władca Wielkich Mogołów rozwścieczony napadem na statek zablokował bazy Kompanii Wschodnioindyjskiej w Indiach. Kompania zażądała wtedy od swego ubezpieczyciela 300 tysięcy funtów, pozostałe 300 tysięcy wypłacili angielscy kupcy z własnej kasy i przyrzekli ścigać Every’ego i jego ludzi. Every nigdy nie został złapany, po prostu zniknął i do dziś, po ponad trzystu latach, losy jego osoby zajmują historyków i poszukiwaczy skarbów. Wielu badaczy zastanawia się co właściwie się z nim stało. Historyk Robert Bohn przypuszcza, że mógł skończyć jako angielski country gentelman - bogaty ziemianin albo pijany żebrak w rynsztoku. Istnieją przypuszczenia, że Every ukrywał się też przez pewien czas na Bahamach. Historyk amator Jim Bailey podaje, że w 1696 roku w Newport zakotwiczył statek „Sea flower”, którym Every miał uciec z Bahamów, zabierając ze sobą swój skarb. Według najnowszych ustaleń ukrywał się podobno przez pewien czas w angielskich koloniach w Ameryce Północnej. Taki wniosek wysnuł Jim Bailey po tym jak w Nowej Anglii odkrył prawie wszystkie z 27 arabskich monet. Pierwszą z nich znalazł w 2014 roku w Middletown. Zostały wybite w 1693 roku w Jemenie. Być może w Nowej Anglii Every prowadził mieszczański żywot, chociaż jest to sprzeczne z wersją, jakoby w czerwcu 1696 r. dotarł z kilkoma kompanami aż do Irlandii, gdzie szybko się z nimi rozstał. Towarzysze Every’ego zostali szybko wykryci, bo nie potrafili ukryć swojego bogactwa, jednak Every nie był już nigdy widziany.

Dlaczego ich nie pamiętamy?
Każdy z nas doskonale rozpoznaje postaci Polaków, którzy za swoje osiągnięcia, działalność zostali uhonorowani Nagrodą Nobla. Każdy z nas wie kim był Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Maria Skłodowska-Curie, Czesław Miłosz, Lech Wałęsa, Wisława Szymborska i Olga Tokarczuk. Rzadko kto słyszał jednak o urodzonym we Włocławku chemiku Tadeuszu Reichsteinie z pochodzenia Żydzie, który w 1950 roku otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie kortyzonu. Każdy z nas słyszał o Izaaku Singerze z Leoncina pod Warszawą, mieszkającym w Polsce do 1935 roku, który otrzymał Nagrodę Nobla z literatury w 1978 roku. Józef Rotblat urodził się w Warszawie. W 1940 roku z polskim tytułem doktora fizyki dostał się do Wielkiej Brytanii. W 1995 roku otrzymał pokojową Nagrodę Nobla za wysiłki w celu zredukowania broni jądrowej na świecie. Całe życie mówił po polsku i podkreślał, że jest Polakiem z brytyjskim paszportem. Isidor Isaac Rabi z Rymanowa w Galicji otrzymał Nagrodę Nobla z fizyki w 1944 roku. Mieczysław Biegun - Menachem Begin pochodził z Brześcia nad Bugiem. Opuścił Polskę w 1940 roku. Został szóstym premierem Izraela. W 1979 roku otrzymał pokojową Nagrodę Nobla za podpisanie traktatu z Egiptem. Leonid Hurwicz, prawnik z Warszawy, w 1940 roku uciekł do USA. W 2007 roku otrzymał Nagrodę Nobla z ekonomii. Szymon Perski – Szimon Peres urodził się w Wiśniewie na Wileńszczyźnie. Wyjechał z Polski w 1934 roku. Później premier Izraela. W 1994 roku otrzymał pokojową Nagrodę Nobla. Jerzy Szarpak - Georges Charpak urodził się w Dąbrowicy na Wołyniu. Wyjechał do Francji w 1931 roku, a Nagrodę Nobla z fizyki otrzymał w 1992 roku. Andrzej Wiktor Schally - Andrew Viktor Schally urodził się w Wilnie. Był synem generała Kazimierza Schally, szefa gabinetu prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał z Polski. Nagrodę Nobla z medycyny otrzymał w 1977 roku. W jego żyłach płynęła żydowsko-szwedzko-francusko-polska krew. Przeżył holocaust ukrywając się w środowisku polskich Żydów w Rumunii. Roald Hoffman urodził się w Złoczowie w województwie lwowskim. Wyjechał do USA w 1949 roku. Otrzymał Nagrodę Nobla z chemii w 1981 roku. Albert Abraham Michelson pochodził ze Strzelna. Wyjechał do USA i jako fizyk za konstrukcję interferometru otrzymał w 1907 roku Nagrodę Nobla.
Zastanawiająco dziwne, że ludzi tych nie włączamy do polskiego panteonu sław, polskich laureatów Nagrody Nobla. Żyli w Polsce, uczyli się w Polsce, tu wielu z nich zdobywało swoje stopnie naukowe. Wielu z nich podkreślało swoją polskość, żyjąc na obczyźnie. Język polski był dla nich językiem codziennym. Dla kontrastu można wspomnieć, że polski noblista Czesław Miłosz przez lata posiadał tylko obywatelstwo litewskie, a pisał głównie w języku angielskim. Wiele jego wypowiedzi wskazuje, że uważał się za Litwina mówiącego po polsku. Dlaczego Polska nie uważa tych noblistów za Polaków? Nie mieści mi się w głowie, że powodem jest ich przynależność narodowa i polski, wstyd się przyznać, antysemityzm. Byli Żydami polskimi, a osobiście zaryzykowałbym stwierdzeniem Polakami żydowskiego pochodzenia.

Przepowiednie Nostradamusa na 2023 rok
Zastanawia sposób w jaki XVI-wieczny wróżbita Nostradamus zdobył informacje na temat wydarzeń, jakie będą miały miejsce w 2023 roku. Dla nas Polaków przepowiednia na ten rok jest szczególnie interesująca, bo wskazuje strategiczne znaczenie Polski.
Przepowiednie z reguły traktujemy z przymrużeniem oka, to ich przekaz, jak i autorzy wciąż budzą dużą ciekawość. Posłuchać lub poczytać warto, tylko nie powinno wszystkiego brać jak nieodwołalny wyrok.
W wizjach roku 2023 Nostradamus widzi trzecią wojnę światowa, której źródłem będą dwie największe wyznawania religie. Na ziemi pojawi się Antychryst, który szybko unicestwi trzech(?), jego wojna potrwa 27 lat. Zginą w niej niewierzący, dostaną się do niewoli lub zostaną wygnani. Aż strach pomyśleć jaka to miałaby być ta trzecia wojna światowa. Wojna miałaby ominąć Polskę, która stanie się najludniejszym krajem w Europie, a jej granice mają rozciągnąć się po Ural, Kaukaz i Morze Czarne. Tylko gdzie podzieją się te wszystkie narody, które dziś tam zamieszkują? Na dodatek Polska otrzyma specjalną misję zjednoczenia skłóconej Europy. Gruntownemu przereformowaniu ma ulec Kościół i papiestwo
Mrocznym punktem przepowiedni są jednak klęski głodu, susze i powodzie, co można interpretować, jako nawiązanie do zmian klimatu. Ponoć przez czterdzieści lat tęcza nie będzie widziana, przez czterdzieści lat będzie widziana każdego dnia, sucha ziemia będzie coraz bardziej spieczona, i będą wielkie powodzie, gdy będzie widoczna. Nostradamus poświęcił uwagę także brytyjskiej rodzinie królewskiej, pisząc o niebieskim płomieniu nad pałacem, co niektórzy interpretują albo jako pożar, albo jako rozłam w rodzinie. Biorąc pod uwagę premierę kontrowersyjnej biografii księcia Harry'ego, jest to jeden z tych punktów, które rzeczywiście mogą się sprawdzić.
Podsumowując, według Nostradamusa 2023 rok rysuje się pesymistycznie, całe szczęście, że na ogół nie trafiał ze swoimi przepowiedniami.

Pirackie imperium
Jak to się mogło stać, że mieszkańcy Wielkiej Brytanii, wyspy na peryferiach Europy stali się potęgą kolonialną, która kontrolowała obszar 38 milionów kilometrów kwadratowych, zamieszkały przez 475 milionów ludzi?
Niedowierzanie ogarnia słuchacza, kiedy dowiaduje się, że podwaliny pod brytyjską dominację na morzach, kiedy Stany Zjednoczone dopiero rozpoczynały swój państwowy byt, położył jeden człowiek, żeglarz i korsarz jednocześnie Francis Drake.
Epokę kolonialną rozpoczęli Hiszpanie w końcu XV wieku, urastający do pozycji potęgi morskiej ówczesnej Europy oraz Portugalczycy. Zazdrosnym okiem na poczynania Hiszpanów spoglądał angielski król Henryk VII Tudor i już trzy lata po dotarciu przez Kolumba na Karaiby polecił żeglarzowi Johnowi Cabotowi znalezienie alternatywnej drogi do Azji, sądzono wówczas jeszcze, że Kolumb dotarł do Indii Zachodnich. Cabot wziął na siebie to zadanie, jednak zamiast do Azji dotarł do Nowej Funlandii w 1497 roku.
Wydawało się, że hiszpańska Wielka Armada panująca na oceanach jest nie do złamania i zapewni Hiszpanom panowanie na długie lata. W 1562 roku angielski marynarz Francis Drake otrzymał zgodę na handel niewolnikami. Mógł przy tym atakować hiszpańskie i portugalskie statki, a na tej podstawie przyjęto korsarstwo jako metodę walki o wpływy gospodarcze i polityczne. Anglicy nie mogli sobie pozwolić na otwartą wojnę z Hiszpanami.
Kim właściwie był Francis Drake? Był najstarszym synem z dwanaściorga dzieci w protestanckiej rodzinie w mieście Kent, na rozpadającym się statku. W 12. roku życia Francis rozpoczął pracę na statkach jako chłopiec okrętowy. Szczęśliwy traf sprawił, że spotkał na swojej drodze dalekiego krewnego, kuzyna, magnata i żeglarza, sir Johna Hawkinsa. Dzięki niemu odebrał wykształcenie i pierwsze szlify w sztuce żeglarskiej. Postęp kariery Francisa był błyskawiczny. Już w wieku 18 lat dowodził statkiem płynącym z Anglii do Zatoki Biskajskiej. Drake otrzymał później misję dotarcia na Karaiby, zajęte przez Hiszpanów. W rejsie towarzyszył mu Hawkins. Spotkała ich nieprzyjemna niespodzianka. Hiszpanie wciągnęli ich w pułapkę i w okolicy Veracruz natknęli się na okręty Wielkiej Armady. Angielskie statki zostały niemal całkowicie zniszczone. Drake szczęśliwie przeżył i mimo fiaska pierwszej wyprawy zyskał przychylność angielskiego monarchy. Uzyskał zgodę na organizację kolejnej wyprawy, na którą rekrutował najlepszych, szczególnie tych, którzy pałali niechęcią do Hiszpanów, nawet czarnoskórych niewolników, którzy uciekli z hiszpańskiej niewoli. Wyruszył z Plymouth w 1572 roku. Dwa statki obsadzone były 70 osobową załogą. Rejs na Karaiby trwał 25 dni. Na miejscu rozpoczęli od próby zdobycia miasta Nombre de Dios (na wybrzeżu dzisiejszej Panamy). Zabrakło im jednak ognia, bowiem deszcz zamoczył proch do armat. Drake musiał się wycofać. Przy okazji chciał dokonać ataku na hiszpański statek ze złotem, ale towarzyszyła mu eskorta wojskowa. Drake musiał salwować się ucieczką. Sukcesem zakończył się jednak atak na kolejny hiszpański konwój. Łupem było 190 mułów objuczonych złotem i innymi kosztownościami. W 1573 roku Drake wrócił do Plymouth. W uznaniu zasług królowa Elżbieta II zaprosiła go, korsarza jej królewskiej mości, przed swoje oblicze. Drake otrzymał zadanie ataku na Hiszpanów na zachodnim wybrzeżu Ameryki Łacińskiej. Udało się wystawić pięć statków: Elisabeth, Golden Hind, Marygold i dwa statki z zapasami. Załogę stanowiło 164 marynarzy. Oficjalnie ogłaszano, że wyprawa ma być rejsem handlowym do Aleksandrii. Wyruszyli 13 grudnia 1577 roku. Pierwszym ich celem były Wyspy Zielonego Przylądka, zajęte przez Portugalczyków. Skarbów nie zdobyli, przejęli tylko jeden statek, ale pojmali nawigatora o nazwisku Da Silva, dobrze znającego wody Atlantyku i z nim po 54 dniach dotarli do cieśniny Magellana. Zanim rozpoczął przeprawę Thomas Doughty, towarzysz w wyprawach Drake’a, wszczął bunt. Bunt zakończył się degradacją Doughtye’go i ścięciem. 7 września 1577 roku wyprawa pokonała Cieśninę Magellana na statku Golden Hind. Statki Elisabeth i Marygold zatonęły. Drake został zepchnięty bardziej na południe, a tym samym musiał opłynąć Przylądek Horn, wytyczając przy tym nowy szlak nazwany Cieśniną Drake’a. Tylko na jednym statku Golden Hind korsarze kontynuowali rejs na Pacyfiku na północ. Po drodze splądrowali Valparaiso, wynosząc z kościoła i z domów mieszczan kosztowności. Ograbili również hiszpański statek z 25 tysięcy butelek chilijskiego wina, 25 tysięcy pesos w złocie i map wybrzeża. W Peru zrabowali kilka hiszpańskich posiadłości, m.in. port Callao i popłynęli dalej w kierunku Panamy. 1 marca 1579 roku w pobliżu portu Esmeraldas w Ekwadorze dopadli załadowany kosztownościami statek Nuestra Seniora de la Conception. Doszlo do abordażu. Korsarze zdobyli m.in. tkaniny, przyprawy, biżuterię, kamienie szlachetne, 26 ton srebra, 13 skrzyń ze srebrnymi monetami, 40 kilogramów złota w sztabach. Wartość łupu oszacowano na 250 tysięcy funtów szterlingów, pięć razy więcej niż koszty zorganizowania wyprawy. Co stało się z całym łupem, do dziś nie wiadomo. Hiszpanie próbowali ująć Drake’a, ale on był nieuchwytny. Popłynął dalej na północ aż do granic Kanady i USA. Próbował nawet od północy opłynąć Amerykę, ale drogę zagradzał mu ląd. Żeglarze skierowali się ku Azji. Dopłynęli do wyspy Ternate na Molukach i do Jawy, jednak przestraszeni marynarze uniemożliwili wyjście Drake’owi na ląd. Obawiali się, że bez niego nie powrócą już do domów. Dalej opłynęli Afrykę, a ich podróż dookoła świata, trwająca trzy lata, zakończyła się 26 września, kiedy Golden Hind zawinęła do macierzystego portu w Plymouth. Drake otrzymał od królowej Elżbiety tytuł szlachecki i awans do rangi admirała. Uroczystość odbyła się na pokładzie Golden Hind. Później Drake nadal uprawiał korsarski fach. W 1581 roku zdobył Santo Domingo na Karaibach. Napadał na hiszpańskie porty, ale bronił również brytyjskiego wybrzeża przed hiszpańska inwazją. W 1588 roku brał udział w rozgromieniu Wielkiej Armady na Kanale La Manche pod Gravelines. Był to początek brytyjskiego panowania na oceanach. Jako ciekawostkę można przytoczyć, że w 1586 roku Drake przywiózł z Karaibów tytoń, a tym samym przyczynił się do upowszechnienia na Starym Kontynencie nałogu nikotynowego. Jak na żeglarza przystało Drake zmarł w 1596 roku podczas wyprawy na Karaiby, na dezynterię. Ciało Drake’a spoczęło na dnie morza w ołowianej trumnie. Uroczystościom pogrzebowym towarzyszyło bicie z dział, a przy okazji podpalono dwa zdobyczne statki.
Źródło:
1. Angus Konstam, The Spanish Galleon 1530–1690, Osprey Publishing (UK) 2004.
2. Angus Konstam, Tudor Warship (2): Elizabeth I’s Navy, Osprey Publishing (UK) 2008.
3. Sam Bawlf, The Secret Voyage of Sir Francis Drake, 1577–1580, Walker and Co, 2003.
4. Franklin W. Knight, Colin A. Palmer, The Modern Caribbean, University of North Carolina

Jak ugotowano Jamesa Cooka
Angielski żeglarz James Cook wszedł w poczet najwybitniejszych podróżników i odkrywców. Jego żywot zakończył się kotle Hawajczyków. Został ugotowany i zjedzony. Zostały po nim tylko kości nóg i rąk, dłonie, czaszka oraz skóra głowy.
James Cook jest jednogłośnie wymieniany wśród najwybitniejszych angielskich podróżników i odkrywców, a dodatkowo znany jest jako kartograf i astronom. Żył w latach 1728 – 1779. Zorganizował trzy wyprawy dookoła świata (1768–1780). W trakcie pierwszej (1768–1771) dotarł do Wysp Towarzystwa, spenetrował obszary Melanezji i Nowej Zelandii, dotarł do wybrzeży Australii (1770) i przepłynął cieśninę Torresa. Podczas drugiej (1772–1775) odkrył: Nową Kaledonię, Fidżi i wyspy w Polinezji. Trzecia wyprawa (1776–1780) miała na celu znalezienie przejścia z Oceanu Spokojnego na Atlantyk. Żeglarze dotarli do wybrzeży Alaski, na Morze Czukockie oraz na Hawaje, gdzie zakończyły się morskie przygody Cooka. Był tam pierwszym Europejczykiem. Nic nie zapowiadało tragicznych wydarzeń. Statek Cooka HMS „Resolution” i towarzyszący mu HMS „Discovery”, dowodzony przez Charlesa Clerke’a, przybiły do północnej części archipelagu 18 stycznia 1778 roku i rzuciły kotwice w zatoce Kealakekua przy brzegu Hawai’i. Hawajczycy przyjęli przybyszów gościnnie, uznali ponoć nawet Cooka za boga, a załogi obu statków traktowali z najwyższym szacunkiem. Marynarze z ochotą korzystali z gościnności Hawajczyków do tego stopnia, że obcowali cieleśnie z kobietami gospodarzy, mimo zakazu wydanego przez dowódcę wyprawy w obawie przed chorobami wenerycznymi. Mimo że karą za niedostosowanie się do zakazu były dwadzieścia cztery baty, marynarze wprowadzali kobiety na pokład, czasami w męskim przebraniu. Cook nie szczędził kar.
Żeglarze przebywali na Hawajach kilka miesięcy, aby ruszyć w dalszą podróż w poszukiwaniu Przejścia Północno-Zachodniego. Szczęście przestało jednak im sprzyjać, zabłądzili gdzieś na Morzu Beringa. W końcu statki natrafiły na pole lodowe. W tych okolicznościach Cook podjął decyzję o powrocie. W listopadzie 1778 roku statki przybyły na Hawaje. Z uwagi na rozpowszechnienie wśród załogi objawów chorób wenerycznych, Cook zakazał schodzenia na ląd. Brak wody zmusił jednak „Resolution” do zawinięcia do portu w styczniu 1779 roku. Znowu przywitano marynarzy przychylnie, ale już po dwóch tygodniach tubylcy zaczęli wypytywać o termin opuszczenia wyspy przez żeglarzy. Wyruszyli w rejs na początku lutego, ale po kilku dniach musieli wrócić z powodu zniszczeń, jakie dotknęły „Resolution”. Powrót zbiegł się z lokalnym świętem, podczas którego bóg Lono miał zyskiwać władzę nad wojowniczym bóstwem Ku. Z jakiegoś powodu Cook został uznany przez Hawajczyków za wcielenie Lono i oddawano mu nawet boski szacunek. Niestety Hawajczycy uznali również, że Cook/Lono stanowi zagrożenia dla Ku, którego ucieleśnieniem był miejscowy władca Kalani’opu’u. Uznali to za zaburzenie równowagi sił. 14 lutego 1779 roku Hawajczycy pojmali Cooka i czterech żołnierzy piechoty morskiej, którzy mu towarzyszyli. Ogłuszyli ich pałkami, a potem utopili. Zwłoki ugotowali i rozdzielili między lokalnych wodzów. Po długich negocjacjach marynarze odzyskali szczątki Cooka.
- On [wódz] dał nam tobołek bardzo przyzwoicie zawinięty i okryty cętkowaną peleryną z czarno-białych piór, co jak rozumiem było dla nich barwami żałobnymi. W środku znaleźliśmy dłonie kapitana, które były dobrze znane z charakterystycznego kształtu, skórę głowy, czaszkę, kości ud i kości ramion. Tylko dłonie były okryte ciałem, ale wycięto w nich otwory, które napełniono solą; i jeszcze kości nóg, żuchwa oraz stopy, i to było wszystko, co ocalało przed ogniem – wspominał jeden z uczestników wyprawy.
Pozostałości po Jamesie Cooku złożono do trumny i wrzucono do morza.

Co znaczy autorytet!
W XIV w. w Kronice Janka z Czarnkowa pojawiła się wzmianka na temat Służewa. „Dla obrony przed nim (księciem Białym) pan Sędziwoj obwarował wieżę Jarosława w Służewie i w niej, jak i w innych miejscach zbrojną załogę osadził, która się nieustannie ścierała z ludźmi księcia Białego”.
Janko z Czarnkowa, Jancone de Czarnekow; ur. około 1320 r. w Czarnkowie, zm. 5 kwietnia 1387 r. w Gnieźnie, polski kronikarz, podkanclerzy koronny, archidiakon gnieźnieński, uznawany jest do tej pory za prawą rękę Kazimierza Wielkiego. To on jednak włamał się latem 1371 r. do grobu królewskiego w katedrze na Wawelu nie cały rok po śmierci Kazimierza Wielkiego i zrabował berło, koronę i jabłko królewskie. Insygnia królewskie wyniósł z katedry i opuścił Wawel. Nie schwytano go na gorącym uczynku. Ktoś jednak musiał być świadkiem rabunku, bo grobowe insygnia szybko zlokalizowano, a sprawcę zidentyfikowano.
Janko urodził się jako syn mało znaczącego wójta. Studiował prawo i już koło trzydziestki zaczął robić karierę w niemieckim kościele. Pracował dla biskupa Schwerin, a kiedy ten wyjechał do Awinionu, zarządzał przez parę miesięcy całą prowincją kościelną. Zdobywał coraz to nowsze godności. Z początkiem lat sześćdziesiątych XIV wieku przeniósł się do Krakowa i objął posadę w wawelskiej kancelarii. W końcu dołączył do wąskiego grona najważniejszych ludzi w państwie. Jako podkanclerzy zrobił spory majątek. Był człowiekiem szanowanym przez dworzan, a szczególnie – przez samego króla. Towarzyszył Kazimierzowi Wielkiemu do końca życia.
Jego sytuacja uległa zmianie po śmierci króla. Nie zaufała mu regentka, siostra zmarłego króla i królowa węgierska Elżbieta Łokietkówna. Swoje funkcje przy panującym stracił w ramach pierwszej fali czystek, na przełomie 1370 i 1371 roku. Zostały mu tylko dochodowe kościelne urzędy. Miał również wielki autorytet wśród możnowładców i ludzi kościoła. Trudno mu było się z tym pogodzić, więc dopuścił się obrabowania królewskiego grobu, a skradzione insygnia miały być wykorzystane w jego dalszej grze politycznej.
Dowody były wystarczające dla Elżbiety Łokietkówny, aby wysłać za Jankiem swoich ludzi. Mieli go znaleźć, aresztować i doprowadzić przed swoje oblicze. Janko jednak wcale nie ukrywał się. Przebywał jawnie na dworze arcybiskupa gnieźnieńskiego, Jarosława Bogorii. Pochwycony Janko nie przyznał się do winy, ale nie został również aresztowany, bo wstawił się za nim, goszczący go Jarosław Bogoria. Ludzie Elżbiety Łokietkówny wiedzieli, ze nie mogą pokazać się na Wawelu bez winowajcy, z drugiej strony nie mogli pogwałcić nietykalności biskupa. Impas trwał aż do momentu, kiedy Janko zgodził się udać do królowej, ale nie jako aresztowany, a z własnej woli. Wyruszono do Krakowa. Po drodze wysłannicy królowej próbowali aresztować Janka, ale za podkanclerzym opowiedziała się grupa popierających go szlachciców, więc musieli odstąpić od swoich zamiarów. Janko wjechał na Wawel na własnym rumaku, jako wolny człowiek, mimo że ciążył na nim zarzut splądrowania królewskiego grobu. Dopiero na Wawelu postawiono go pod strażą i domagano się zeznań w sprawia rabunku w królewskim grobie. Elżbieta zwróciła się o ukaranie rabusia do urzędującego na Wawelu biskupa Floriana, jednak ku jej zaskoczeniu biskup odmówił wszczęcia procesu. Ogłosił przy tym, że Janko z Czarnkowa jest ofiarą nagonki. Stwierdził też, że Janko przyznał się przed królową do swojego czynu, a rabunku insygniów królewskich dokonał, by „obrócić je na pobożne cele”. Janko wyjechał z Krakowa wolny. Powrócił do siedziby arcybiskupa Jarosława Bogorii. Czuł się bezkarny. Doprowadził do rozprawy przed sądem arcybiskupim swoich oskarżycieli. Proces był stronniczy i mało uczciwy. Wysłannicy królowej domagali się, by Janka postawiono przed inkwizycją. Arcybiskup i tym razem odmówił, po czym uwolnił Janka od zarzutów "raz na zawsze". Dla Elżbiety Łokietkówny był to jawny bunt dostojników polskiego kościoła, podważający jej monarszy autorytet. Nakazała więc postawić Janka przed świeckim trybunałem. Wyrok zapadł 10 czerwca 1372 r. w Poznaniu. Janka uznano winnym obrazy majestatu, skonfiskowano mu prywatne dobra i skazano na banicję. Proces i wyrok wydano zaocznie, bowiem Janko nie stawił się przed sądem. Nawet wyrokiem za bardzo się nie przejął i nie wyjechał od razu z kraju. Dopiero później zagościł we Wrocławiu i w Pradze, potem w Lubuszu, gdzie gościł go biskup. W 1373 r., latem, pojawił się na powrót w Gnieźnie i za zgodą biskupa zajął znowu urząd archidiakona. Elżbieta Łokietkówna próbowała odebrać mu ten urząd, ale pisma wysyłane do Awinionu nie przyniosły oczekiwanych skutków. Karą za przerwanie była banicji była śmierć, więc Elżbieta mogła nakazać wykonanie wyroku na Janku, ale nie zrobiła tego chyba nauczona wcześniejszymi doświadczeniami. Była świadoma, że mogło to wywołać bunt kościoła i niektórych możnowładców.
Janko dopuścił się rabunku w królewskim grobie na pewno nie z chęci zysku, po sprzedaży zrabowanych insygniów. Miał dużo pieniędzy, więc ich nie pragnął, on chciał nowego króla. Nie po jego myśli było, żeby na polskim tronie zasiadł ktoś z dynastii Andegawenów, a władzę objęła siostra Kazimierza Wielkiego, którą była właśnie Elżbieta Łokietkówna, żona króla Węgier Karola Roberta, matka Ludwika Węgierskiego, który zasiadł później na tronie polskim. Nie akceptował obalenia przez Elżbietę zapisów testamentu Kazimierza Wielkiego, które godziły w węgierskie interesy. Chciał osadzić na tronie kandydata, który zapewniłby mu stanowisko, jakie piastował przy Kazimierzu Wielkim. Według niego najbardziej odpowiednim kandydatem był wnuk „ostatniego Piasta” Kaźko Słupski i to w jego ręce miały trafić insygnia królewskie zrabowane w grobie Kazimierza Wielkiego.
Źródło: Kamil Janicki Damy polskiego imperium. Prawdziwe historie, 2017