Dwór w Siniarzewie
Na teren parku dworskiego w Siniarzewie prowadzi wjazd ujęty w łukiem biegnące od drogi mury, łagodnie opadające w kierunku środka parku. Dalej aleja dojazdowa obsadzona drzewami, kończy się okrągłym klombem, za którym stał niegdyś dwór szlachecki na wpół "z drzewa, lecz podmurowany".
Do opisu dworu w Siniarzewie muszą wystarczyć relacje świadków i strzępy dokumentacji jakie po nim pozostały, bo dziś nie pozostał po nim kamień na kamieniu.
W stylistyce wykazywał cechy barokowe. Na zachowanej starej fotografii prawdopodobnie pochodzącej z przełomu XIX i XX wieku w bryle wyróżnia się charakterystyczny łamany dach polski z rzędem lukarn, świadczących o użytkowej, mieszkalnej funkcji poddasza. Pokrycie stanowiła w części dachówka i blacha.
Budynek jednopiętrowy, na planie prostokąta z podpiwniczeniem częściowym. Był to jeden z nielicznych już dworów drewnianych, o konstrukcji zrębowej, co prawda obmurowany w okresie międzywojennym. Na osi elewacji frontowej ( południowo - zachodnia) ganek, według niektórych relacji, z kolumnadą nad którą znajdowała się trójosiowa facjata, co do dziś dokumentuje obraz autorstwa P. Adamiaka, byłego nauczyciela tutejszej szkoły. Z tyłu budynku rozległy taras. Elewacja frontowa pierwotnie siedmioosiowa, później zaopatrzona w dodatkowe okna w zachodniej części po rozbudowie budynku. Piwnice sklepione kolebkowo z lunetami.
Układ wnętrz dwutraktowy, pierwotnie z sienią i salonem w osi centralnej budynku. W jednym z pomieszczeń przez wiele lat po wojnie można było podziwiać mozaiki podłogowe.
Park
Dworowi siniarzewskiemu towarzyszył park, którego założenie datuje się również na II połowę XVIII wieku. Przekształcony w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Z dawnego układu kompozycyjnego zachowana wspomniana już aleja dojazdowa do dworu z pozostałością klombu na podjeździe. W części południowo-wschodniej parku staw a na dawnej osi ogrodowej, za dworem, kopiec nad legowiskiem hodowanego tu w latach trzydziestych XX wieku niedźwiedzia.
Drzewostan zróżnicowany wiekowo. Starodrzew z przewagą lip i dębów, wiązów, modrzewi, skupiony głównie na północno-zachodniej części parku. Wśród drzew okazy o obwodzie pnia powyżej 4 m.
Na zachód od miejsca lokalizacji dworu zabudowania folwarczne, z bramą o nieistniejących profilowanych metalowych skrzydłach osadzonych na ceglanych słupach. Większość budynków w stanie ruiny, dawna stodoła i stajnia wykorzystywane jako magazyny i pomieszczenia mieszkalne.
Historia
W ciągu wieków nazwa wsi zmieniała się kilkukrotnie. Było to Świnarowo, Świniarzewo, by w na koniec pozostała nazwa Siniarzewo. Choć jeszcze niedawno wśród mieszkańców pobliskich wiosek popularna była nazwa Świniarzewo. Początki wsi sięgają co najmniej połowy XIII wieku. Przed 1261 rokiem należała do posiadłości Cystersów z Lądu, co w 1280 roku zostało potwierdzone przywilejem księcia Przemysława. Parafia powstała przed 1325 rokiem. Pierwszy drewniany kościół nosił wezwanie św. Jakuba Apostoła. W roku 1400 ufundowano tu nową świątynię, która już w 1422 roku uległa ruinie. Odbudowano ją w 1426 roku.
Jako właściciela wsi w roku 1489 wymienia się Rusinowskiego. Po nim, ale już w XVI wieku to Zakrzewscy posiadali wieś. Według Maksymiliana Boruckiego szczególnie wśród ówczesnych właścicieli wyróżnił się arianin Filip Zakrzewski, który w roku 1594, po śmierci miejscowego proboszcza, ogołocił kościół i sprzedał go właścicielowi wsi Ruszki leżącej w parafii Kościelna Wieś. Co prawda później i Zakrzewscy powrócili do wyznania katolickiego.
W XVII wieku majątkiem władają już Umińscy. W 1642 roku ufundowali nową świątynię drewnianą, krytą gontem. Obecny kościół murowany powstał dopiero w latach dwudziestych XX w. Umińscy dość długo byli właścicielami Siniarzewa, bo aż do II połowy XVIII wieku i prawdopodobnie to oni są budowniczymi dworu, co miało miejsce właśnie w II połowie tegoż stulecia. W końcu XVIII wieku na krótko przewija się nazwisko Józefa Rudnickiego władającego majątkiem. W XIX wieku w posiadaniu Bogusławskich, a od 1918 do 1939 roku Czyżewskich. Za czasów władania tu właśnie Czyżewskich dwór uległ przebudowie, a park przekształceniu. Po II wojnie światowej obiekt nie był remontowany i popadł w ruinę. W latach osiemdziesiątych XX wieku uległ rozbiórce.
Na zakończenie
I tak czasów współczesnych nie dotrwała kolejna pamiątka naszej historii. Podzieliła los innych obiektów dworskich, które jako relikty epoki szlacheckiej, mimo niezaprzeczalnej wartości historycznej i architektonicznej nie znalazły uznania w dobie PRL.
|
