Pokonany, niezwyciężony

Motto "Vinctis non victis" - "Pokonanym, niezwyciężonym"= góruje na ołtarzu
w Kaplicy Katyńskiej Katedry Polowej Wojska Polskiego w hołdzie polskim jeńcom wojennym pomordowanym wiosną 1940 przez NKWD na terenie ZSRR. Wśród tysięcy upamiętniono tu majora Bronisława Mrozowskiego ze Służewa zamordowanego
w Charkowie.

Maria Trescher z domu Grzankowska krewna zamordowanego skądinąd znana jako organizatorka tajnego nauczania na terenie powiatu nieszawskiego w czasie okupacji przez kilkadziesiąt lat zabiegała o upamiętnienie osoby Bronisława Mrozowskiego. Efektem tych działań jest symboliczny grób na cmentarzu parafialnym w Służewie przez nią ufundowany.

Dzieciństwo w drodze

Bronisław Mrozowski przyszedł na świat trzeciego września 1899 roku w Służewie
w rodzinie Antoniego i Marii z Grzankowskich. Rodzinie na tyle posażnej, aby dać synowi solidne wykształcenie. Ojciec był urzędnikiem Kolei Iwanogrodzko-Dąbrowskiej.
Do dziewiątego roku życia Bronisław pobierał nauki w domu, a dopiero w 1909 roku rozpoczął edukację w Szkole Handlowej w Kutnie, później w Pabianicach, gdzie też zamieszkiwał z rodzicami. W 1914 roku cała rodzina przenosi się na krótko do Sosnowca, a w z chwilą wybuchu pierwszej wojny w okolice Warszawy. Kolejnym miejscem pobytu i nauki była Połtawa na Ukrainie, gdzie ukończył w 1916 roku siedmioklasową Szkołę Handlową, aby zaraz potem studiować w Instytucie Politechnicznym w Petersburgu. Szczęśliwe czasy studiowania zakończyła rewolucja. W tym czasie próbował też praktyki zawodowej przy budowie mostu przez rzekę Orczyk.

Polskę miał we krwi

Mimo wielu lat wychowania i nauki w środowisku rosyjskim nie stracił chęci powrotu do Polski. W lipcu 1918 roku otrzymuje pozwolenie na wyjazd do Warszawy. Powrócił tylko z bratem i matką, bo ojciec dokonał żywota już w 1916 roku.
Wraz z powrotem los przyniósł obowiązek obrony dopiero, co odzyskanej niepodległości. W listopadzie 1918 ochotniczo wstępuje do Wojska Polskiego z przydziałem do 4 baterii 8 pułku artylerii polowej w Rembertowie. W styczniu 1919 znajduje się na froncie galicyjskim, a bitwy z Ukraińcami o Żółkiew i Bełż były początkiem jego bitewnych doświadczeń.. Zaraz potem przyszła wojna polsko-bolszewicka, w której również brał czynny udział.

W wolnej Polsce

Już po zakończeniu zmagań kończy Szkołę Podchorążych Artylerii w Poznaniu, a jak chcą inne relacje w Toruniu. Od 1 grudnia 1920 ze starszeństwem został mianowany podporucznikiem. Już w listopadzie tegoż roku przechodzi na bezterminowy urlop z wojska, aby podjąć studia na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Inżynierem został w czerwcu 1926.
Wojsko nigdy nie dało o sobie zapomnieć. Odbył ćwiczenia rezerwistów w 1925, 29 i 1931. Przydzielono go do kadry oficerskiej Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu. Jedno z pozostałych zdjęć ukazuje go prowadzącego defiladę trzeciomajową w Starachowicach.
Od 1 lipca 1935 roku pracował jako zastępca kierownika wydziału Wielkich Pieców
w Hucie "Pokój" w Bytomiu. W tym czasie miał już stopień kapitana uzbrojenia pospolitego ruszenia.
W międzyczasie założył rodzinę, biorąc za żonę Łucję Szulc. Związek ten zaowocował dwójką dzieci w osobach synów: Jerzego i Andrzeja Jana. Przekazy rodzinne mówią też o córce Jadwidze.

Wojna

Szlak bojowy Mrozowskiego w kampanii wrześniowej jest owiany tajemnicą. Po mobilizacji 31 sierpnia 1939 otrzymał przydział do obrony Lwowa. W nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli rosyjskiej. Dowodem jego bytności w obozie w Starobielsku jest spis ewidencyjny oficerów opuszczających obóz (ubywszych) podpisany przez naczelnika M. Gajdidieja. Pod numerem 2073 wpisano: Mrozowskij Bronisław Antonowicz.
Został zamordowany w Charkowie w kwietniu 1940 roku. Szczątki spoczywają
w masowym grobie w Piatichatkach.

Epilog

Po 1989 roku Bronisława Mrozowskiego awansowano do stopnia majora. Syn Jerzy kontynuował żołnierskie dzieło ojca. Działał w strukturach AK w ramach obwodu rObrożar1; Brał udział w akcjach sabotażowych przeciwko Niemcom. W czasie Powstania Warszawskiego walczył na Pradze. Po wojnie internowany i zesłany jako element wywrotowy do miejscowości Borowicze w okolicach Świerdłowska. Powrócił w 1947 roku. Zmarł w 1993.
Na cmentarzu w Służewie pozostał ślad pamięci po zamordowanym w postaci tablicy nagrobnej z napisem: rśp. Bronisław Mrozowski urodzony w Służewie w 1899, zamordowany w Starobielsku w 1940. Grób symbolicznyr1;
Zbyszek Sołtysiński
puszczyk.sowa@interia.eu

Za dostęp do informacji i zdjęć dziękuję mecenasowi Jerzemu Trescherowi.

Inne źródła: Kujawsko-dobrzyńska Lista Katyńska Władysław Kubiak, Zbigniew Kapus
Włocławek 2010

Dodawanie ocen dostępne tylko dla zalogowanych Użytkowników.

Proszę się zalogować lub zarejestrować, żeby móc dodawać oceny.

Brak ocen.