Ewa
Dodane przez puszczyk1 dnia Czerwca 10 2020 19:36:40
Ewa nie była pierwsza
Lilith jest jedną z pierwszych opisywanych kobiecych postaci w świecie. Znali ją już w Mezopotamii. Była tam wolnym duchem, "ręką Isztar", oddaną świętym przyjemnościom miłości seksualnej. Sami Żydzi w swojej tradycji uważają ją za pierwszą żonę Adama. No to jak to wreszcie jest? Grecy łączyli ją z Lamią libijską, którą uwiódł Zeus. Jej pierwotne akadyjskie imię brzmiało Lilitu. Lilitu to też żeński demon w mitologii babilońsko-asyryjskiej. Jej imię może pochodzić od hebrajskiego lulti, co znaczy lubieżność. Pierwsza potwierdzona literacko wzmianka o istnieniu poprzedniczki Ewy znajduje się w midraszu Bereszit rabba 18:4, który powstał w starożytności:
Wtedy Adam rzekł: tym razem [jest to kość z mojej kości i ciało z mojego ciała]. Rabbi Jehuda syn Rabbiego powiedział: na początku, gdy [Bóg] mu stworzył [kobietę], [Adam] spojrzał na nią i zobaczył, że jest pełna śluzu i krwi. [Bóg więc] odprowadził ją sprzed niego, po czym stworzył ją drugi raz, dlatego więc jest napisane tym razem.
Tekst midraszu bazuje na fakcie istnienia dwóch tradycji powstania człowieka u Żydów. Pierwsza mówi, że kobieta i mężczyzna zostali stworzeni jednocześnie w ten sam sposób, natomiast druga mówi, że Adam został stworzony z ziemi, a Ewa z żebra jego.
O Lilith wspomina średniowieczny Alfabet ben Syracha. Głównym jego bohaterem jest Jezus ben Syrach (ponoć autor Mądrości Syracha), którego losy na dworze Nabuchodonozora II opisuje. Jezus ben Syrach otrzymał zadanie leczenia królewskiego syna. Wykonał w tym celu amulet z imionami trzech aniołów. W opis wpleciona jest narracja o Lilith:
Gdy Święty, niech będzie błogosławiony, stworzył pierwszego człowieka, [był on] samotny. Rzekł więc: niedobrze człowiekowi być samemu. Stworzył mu więc kobietę z ziemi, jak jego, i nazwał ją Lilit. [Adam i Lilit] od razu [jednak] zaczęli się ze sobą kłócić. [Lilit] powiedziała: nie będę leżeć na dole! Adam zaś odparł: [ani ja] nie będę leżeć na dole, lecz na górze, ponieważ twoje miejsce jest na dole a moje na górze! [Lilit na to] rzekła: oboje jesteśmy równi, ponieważ oboje [zostaliśmy stworzeni z ziemi! [Kłócili się tak] a jedno nie słuchało drugiego.
Gdy więc Lilit [pojęła co się dzieje], wypowiedziała [sekretne] imię boskie, [uniosła się] w powietrze i odfrunęła. Adam [tymczasem] stanął do modlitwy przed swoim stwórcą i rzekł: Władco świata! Kobieta, którą mi podarowałeś, uciekła ode mnie! Święty, niech będzie błogosławiony, natychmiast wysłał za nią owych trzech aniołów [których imiona były spisane w amulecie ben Syracha], by sprowadzili ją z powrotem. Dodał też: lepiej, żeby zechciała wrócić. Jeśli nie , będzie musiała wziąć na siebie [jarzmo] śmierci swoich synów - każdego dnia stu z nich [zginie].
[Aniołowie] opuścili go, udali się za nią i dogonili na głębokim morzu, [pośród] wzburzonych wód, w których zginą Egipcjanie. Powtórzyli jej [boskie] słowa, ona jednak nie chciała wrócić. Zagrozili jej: utopimy cię w morzu! Odparła im; zostawcie mnie w spokoju! Czyż nie zostałam stworzona właśnie po to, by dręczyć noworodki chorobą i słabością? Od narodzin do ósmego dnia będę mieć nad nim władzę, jeśli to chłopiec i od narodzin do dwudziestego dnia, jeśli to dziewczynka.
[Aniołowie], gdy usłyszeli jej słowa, [wciąż] nalegali, by ją zabrać. Ona [jednak] przysięgła im, w imię boga żywego i prawdziwego; za każdym razem, gdy tylko ujrzę was, wasze imiona lub wasze figury na amulecie, nie zawładnę dzieckiem [chronionym przez ten amulet]! Wzięła też na siebie [jarzmo] śmierci jej synów - stu spośród nich [zginie] każdego dnia. Dlatego też codziennie umiera stu spośród demonów i dlatego też pisze się imiona [aniołów] na amulecie należącym do małych dzieci. [Lilit], gdy tylko je ujrzy, przypomina sobie o swojej przysiędze a dziecko zdrowieje.
Zacytowany mit jest czymś w rodzaju manifestu feministycznego czyniącego z Lilith żeńską siłę przeciwstawiającą się męskiej supremacji, ba, sprzeciwiającą się nawet woli Boga. Lilith stała się z czasem symbolem wolności i buntu przeciw ustalonemu porządkowi. Z powodu roli jaką przypisano Lilith doczekała zemsty ze strony męskiej części ludzkości, która uznała ją demona, za złe bóstwo pogan. W ten sposób i kobieca seksualność stała się demoniczna. Lilith ma seksualne apetyty, jest kobietą, która jest wolna. Ma radość z seksu jako takiego, seksu, który nie ma służyć wyłącznie prokreacji. A to przez wieki było zakazane kobietom w prawie wszystkich kulturach, bo seks miał służyć wyłącznie poczęciu. Lilith nie jest delikatna, jest niezależna, nie szuka miłości, ale seksualnych rozkoszy. Z tego powodu może doprowadzać mężczyzn do szaleństwa, jest typową "femme-fatale". Archetyp Lilith 100 lub 200 lat temu, kojarzony był wyłącznie z prostytutką, bo Lilith swoją wolnością reprezentuje wszystko to, co mężczyźni w kobietach przez wieki tępili, przekonując, że jest to grzeszne i brudne.
A była ponoć kobietą uczciwą i szczerą i jako taka chciała cieszyć się, podobnie jak Adam, życiem i wszystkim, co się z tym wiązało, w tym seksualnością i erotyzmem. Podobnie jak Adam, Lilith została stworzona na obraz i podobieństwo Boga, więc nie chciała żyć jako niewolnica mężczyzny i opuściła raj. Była ona jedyną osobą zdolną do wyrażenia niewymawianego i prawdziwego imienia Boga! Jest wizerunkiem kobiecego erotyzmu, naturalnej seksualności kobiet. Lilith dzieli tę samą historię z syrenami, Amazonkami, wszystkimi postaciami kobiecymi, które chciały być wolne, bez potrzeby poddawania się mężczyznom.
Feministyczne odniesienia są bardzo wyraźnie w tradycji Lilith. Kobieta, która odmawia podporządkowania się mężczyźnie, uważając go za równego sobie, a zatem jest wykluczona z raju i skazana na nędzne życie jako demon. Z drugiej strony Ewę uważa się za uległą towarzyszkę Adama, wyraźnie gorszą od niego, stworzoną z jego żebra, choć i ona później staje się postacią negatywną, bo w końcu przez nią człowiek musiał opuścić raj.
Lilith reprezentuje archetyp kobiecości odrzuconej przez patriarchalną kulturę i służy dziś jako sztandar feminizmu. Kobiety, które akceptują Lilith, muszą przestać postrzegać rodzinę jako jedność, która jest priorytetem w ich życiu. Strzeżmy się mężczyźni?